Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 27, 2012

Αποχαιρέτα την άϋλη αυθυπαρξία σου.

Για την ακρίβεια αποχαιρέτα πολλά πράγματα μαζί με αυτήν. Όχι μόνο τα υλικά που βλέπεις να σου στερούν, αλλά και εκείνα τα κοπιασμένα ιδεώδη που κάποτε υποσχέθηκες να διαφυλάξεις. Αποχαιρέτα τη δομή που ήξερες και μάθε να ζεις μέσα σε νέα δεδομένα. Φτιάξε νέες αντιλήψεις και διαμόρφωσε νέες απόψεις. Όχι, και καλές να ήταν οι προηγούμενες δε ξέρω που μπορείς να τις τοποθετήσεις. Όταν βλέπεις την αλλαγή στον κόσμο γύρω σου, το μόνο που θέλεις είναι να την ακολουθήσεις. Να είσαι και συ στα trends πρωτοστάτης και εμπνευστής. Χαζούλι. Για να εμπνεύσεις κάποιον άλλο, πρέπει πρώτα να μάθεις τι είναι η έμπνευση, να μάθεις να την αναγνωρίζεις στο συναίσθημα εκείνο που σου λέει: "μεγάλε, αυτό είναι θησαυρός!", να μάθεις να την εξυψώνεις μέσα από την κατάντια της και να της δίνεις χρώμα αρκετό για να φανεί σοβαρή και αξιόπιστη, μα συνάμα δυνατή και φρέσκια. Η έμπνευση είναι δύναμη, πλάθει και αναπλάθεται, αφυπνίζει συνειδήσεις χρόνια υπνωτισμένες και ανανεώνει εκείνες που δέχονται πολλά με το ανοιχτό τους πνεύμα και ανέχονται λιγότερα για να μην το ευτελίσουν-το πνεύμα. Η έμπνευση μπορεί να είναι τα λόγια ενός ανθρώπου, μία πράξη μεγαλοψυχίας χωμένη μέσα στη μικροπρέπεια της καθημερινότητας μας, μία ανάγκη αποσύνδεσης από τα τετριμμένα του κόσμου, μία ελπίδα αλλαγής και μία προσμονή αδικαιολόγητη για αυτό που κάποτε πίστευες πως θέλεις. Για να δώσεις σπίθες στο βλέμμα κάποιου, για να τον πείσεις να δει την καλύτερη οπτική σου, για να του φυτέψεις κίνητρα αισιοδοξίας μέσα στο κεφάλι, για να παραμερίσεις φόβους και αδυναμίες, εμπόδια και αδιαφορίες πρέπει να ξέρεις μέσα σου πως είσαι συν-υπεύθυνος για ότι "παίζει γύρω σου". 
Αν η κοινωνία σου, άδεια από έμπνευση και ανθρώπους που τη φέρουν και τη μοιράζουν με το γνωστό "πάρε να χεις άνθρωπε", έχει πέσει στο επίπεδο της αποσάθρωσης, οπότε δέχεται τα πάντα στωικά, αφήνοντας το αδιάφορο σφύριγμα μίας υποτυπώδους δήθεν ψευτοαντίδρασης, τότε λίγα μπορείς να κάνεις για να την κατανοήσεις και πολλά περισσότερα για να τη βοηθήσεις. Δεν είναι η φυγή η λύση που ζητά το πρόβλημα σου. Δεν είναι η φυγή αυτή που θα μειώσει την ταπείνωση που νιώθεις για την κατεστραμένη κοινωνία σου, που θυμίζει αυτόχειρα με δολοφονικές παράλληλα τάσεις. Αν η κοινωνία σου έχει χάσει τον παλμό και την ταυτότητά της, γιατί πρέπει να παρασύρει και σένα στην καταστροφή της, γιατί να σε σκοτώσει μαζί της; Ξεχνάς πως εσύ μπορείς να την αλλάξεις; Γιατί η παθητική σου στάση εμπνέει περισσότερο; Γιατί αυτό που σε προσβάλλει το ξεπερνάς ατάραχος; Γιατί μαθαίνεις να ανέχεσαι τη βλακεία του κόσμου γύρω σου, αλλά ισχυρίζεσαι με θέρμη πως δε μπορείς τους βλάκες; Ποιος μηχανισμός σε κινεί και νιώθεις ασφαλής μέσα σε ένα χώρο όπου όλα όσα μετράνε καταλήγουν να μην έχουν αξία; Αν έχεις γνώμη, αν έχεις όρεξη, αν έχεις έμπνευση να μοιράσεις δεξιά και αριστερά, χωρίς να σε νοιάζει τι κρύβει η κάθε πλευρά, τότε κάνε ότι σου λέει ο Ελύτης:

Πιάσε 
 
το 
 
ΠΡΕΠΕΙ  
 
από 
 
το 
 
ιώτα 
 
και 
 
γδάρε 
 
το 
 
ίσαμε 
 
το 
 
πι 
.
"Γιατί ο ουρανός είναι ένας. Το ζήτημα είναι από που το βλέπει κανείς."
 
 

Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 24, 2012

Αναλύοντας τη μονοτονία του πράγματος.

Καμιά φορά, και ειδικά τις φθινοπωρινές μέρες που όλα μοιάζουν να αρχίζουν ξανά χωρίς να υπάρχει ωστόσο κάποιο επίσημο τέλος πέρα από κείνο του καλοκαιριού, τα πράγματα φαίνονται βαριά και ασαφή, μονότονα και άσκοπα. Δε θα μπορούσα να πω πληκτικά και βαρετά, καθώς ακόμη και αυτές οι ασαφείς μονοτονίες κάπως απασχολούν και προβληματίζουν το μυαλό, σου τρώνε χρόνο, ρουφούν ενέργεια και διάθεση. Δε θα μπορούσα να συνεχίσω και χωρίς να εξηγήσω λοιπόν, καταρχάς τι εννοώ με τη γενική αναφορά στα "πράγματα" και επιπλέον τι προσδιορίζει τη μονοτονία τους και πως μπορεί κανείς να αναλύσει και τα δύο. Αν δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει...
Τα πράγματα. Είναι γενικό μιας και είναι η αποτύπωση όσων τραβάει κανείς καθημερινά. Κατάσταση, πρόβλημα, συνθήκη, γεγονός, εμπειρία, βίωμα. Όλα μπορούν να μπουν κάτω από την λέξη. Όλα, ακόμη και τα συναισθήματα. Αν μάθεις να τα αγνοείς, μπορείς να τα θεωρείς "πράγματα". Φαντάσου λοιπόν μία κατάσταση, η οποία υπό κανονικές συνθήκες διαθέτει συναισθήματα. Όταν αυτά ξεφουσκώσουν τι σου μένει;;; Δε ξέρω πως το περιγράφεις εσύ. Ένα μόνο ουσιαστικό μου έρχεται κατά νου και αυτό με βολεύει. Σου μένει ένα απροσδιόριστο κρύο και αδιάφορο πράγμα. Φαντάσου μία κατάσταση πεπερασμένη σε χρόνο κοντινό, αλλά όχι τόσο, ώστε να θυμάσαι λεπτομέρειες και πρόσωπα. Σε τι διαφέρει αυτή η κατάσταση-ανάμνηση από μία φωτογραφία;;; Σε τίποτα θα έλεγα. Είναι ένα από τα πράγματα που κουβαλάμε μέσα μας. Οι αναμνήσεις.
Η μονοτονία είναι εκείνη η αδιάφορη αντιμετώπιση που αφιερώνουμε σε όσα κανονικά θα έπρεπε να θεωρούμε πολύτιμα και μοναδικά. Εκείνη η ξενέρωτη και παθητική στάση που τα μετατρέπει σε δεδομένα και "δεύτερα". Δεύτερα σε προτεραιότητα, δεύτερα στη σκέψη μας, δεύτερα στη ζωή μας, δεύτερα γιατί ποτέ δε μάθαμε την αξία τους, δεύτερα γιατί η αξία τους ήταν πολλή μεγαλύτερη από όση μπορούσαμε να αντέξουμε. Και το βλέπουμε εκ των υστέρων. Πολύ πιο αργά απ ότι θα έπρεπε. Όταν τα πράγματα έχουν αναλυθεί τόσο μέσα στο κεφάλι μας, που πια η μονοτονία της φύσης τους είναι μία υπενθύμιση του λάθους που κάναμε. Και μάλλον, μία προειδοποίηση του λάθους που ΘΑ ξανακάνουμε.
Ίσως, αυτή η ψυχρή μονοτονία να μας άφηνε ήσυχους, να κάνουμε εκείνο το κάτι καλύτερο που ίσως θα μπορούσαμε, αν πίστευε πως θα το αντιμετωπίζαμε όχι σαν ένα ακόμη πράγμα, αλλά σαν να είναι ότι καλύτερο μας έχει τύχει...
Βλέπεις ακόμη και αυτή, διατηρεί τις αποστάσεις και τις επιφυλάξεις που εμείς ξεχάσαμε.

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 06, 2012

Όταν ακόμη και η αγάπη δεν είναι αρκετή, τί μπορεί να κάνει κάποιον σημαντικό για μας;

Δεν είναι τίποτα δύσκολο. Για κανέναν άνθρωπο. Γενικά η ανθρωπινή φύση διαθέτει απεριόριστες δυνατότητες και αμέτρητες αδυναμίες. Δεν έχει μέτρο, δεν έχει όρια από τη φύση της και κανείς δε μπορεί να την εμποδίσει. Παρά μόνο ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτός που κοινωνικά ορμώμενος και συλλογικά σκεπτόμενος- χωρίς πραγματικά να το πιστεύει- θέτει όρια και όρους, δίνει όρκους και υποσχέσεις και τηρεί πολύ λιγότερα από αυτά που και ο πιο δύσπιστος θα είχε υπολογίσει. Ο άνθρωπος δεν έχει όρια, για αυτό έχει εφοδιαστεί με λογική ικανή να κάνει τα πάντα και συναισθήματα ισχυρά και έντονα, τόσο ώστε να κάνουν την πανίσχυρη λογική κομματάκια. Οι άνθρωποι δεν έχουν αίσθηση του μέτρου γι αυτό και αναπτύσσουν δυσανάλογα τα συναισθήματα και κατασκευάζουν αξίες και ιδανικά που υποβαθμίζουν τα συναισθήματα και τις αρετές των συνανθρώπων τους. Δεν το κάνουν με κακή πρόθεση. Απλώς η έλλειψη μέτρου αλλοιώνει την κριτική και αυτοκριτική τους διάθεση. Η αλήθεια είναι ότι κανένας άνθρωπος δεν επιθυμεί να κρίνει τον εαυτό του. Τουλάχιστον όχι αρνητικά.  Και δεν επιθυμεί και οι άλλοι να κάνουν κάτι τέτοιο για αυτόν, χωρίς όμως αυτό να στέκεται εμπόδιο στη δική του αυστηρότατη κριτική για τους άλλους.
Έτσι γεννιούνται οι άνθρωποι που κατά βάθος είναι πάντα μόνοι. Ξέρεις, τι είναι χειρότερο από έναν άνθρωπο μόνο ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους ανθρώπους;
Η κοινωνία δομήθηκε χωρίς ουσιαστικό σχέδιο και αν υπήρξε κάποτε η ανάγκη για ένα κοινωνικό συμβόλαιο είναι γιατί υπήρξε μεταξύ των ίδιων έλλογων όντων η σιωπηρή συμφωνία διατήρησης μίας φρούδας αλλά τόσο όμορφης ελπίδας. Είναι πολύ δύσκολο να συνυπάρχει κανείς με άλλους. Και είναι δύσκολο, παρά την αρχική μου τοποθέτηση την οποία σε λίγο θα στηρίξω ακράδαντα, γιατί υπάρχουν δισεκατομμύρια (6 και κάτι για την ακρίβεια) είδη ανθρώπων. Αν η μοναδικότητα του ανθρώπου είναι τόσο σημαντική γιατί ο άνθρωπος από μόνος του παύει να φέρει τη σημαντικότητα που του αξίζει; Την αποβάλλει μόνος του με τη συμπεριφορά και τη στάση του απέναντι στους υπόλοιπους ανθρώπους και απλώς λαμβάνει ότι του αναλογεί ως αντάλλαγμα ή οι άλλοι έχουν χάσει τον τρόπο υπολογισμού; Τι θα πει πως η αγάπη δεν είναι το κριτήριο για όλους; Ασφαλώς και δεν είναι. Αλλά τι μπορεί να είναι πιο ισχυρό από την αγάπη μετά από αυτή την παραδοχή; Αν ισχυριστούμε ότι τα χρήματα, τα υλικά αγαθά ή η δόξα και η προσωπική ματαιοδοξία του καθενός είναι ισχυρότερα από την αγάπη θα πρέπει να τα αποσυνδέσουμε από τον άνθρωπο (από τη ρομαντική εκδοχή της έννοιας του ανθρώπου) και τότε θα πρέπει να αποσυνδέσουμε και τον ίδιο τον άνθρωπο. Το θέλουμε; Το αντέχουμε;
Η μοναξιά δεν είναι άσχημη όταν είναι προσωπική επιλογή. Είναι άσχημη όταν προκύπτει μέσα από μία άτσαλη πορεία προς την επίτευξη στόχων και ικανοποίηση αναγκών. Πότε αλήθεια έπαψαν οι γύρω μας να μας νοιάζουν; Είναι σημαντικοί για μας επειδή μας το ζητά η συνήθεια που έχει ριζώσει μέσα μας με τον καιρό ή επειδή όντως βρίσκουμε σε αυτούς κάτι που μας κάνει καλύτερους, πιο ευτυχισμένους, πιο ασφαλείς, ή ότι άλλο στον υπερθετικό βαθμό του; Και αν ισχύει το δεύτερο, εμείς τι κάνουμε για να είμαστε σημαντικοί για εκείνους που μας ενδιαφέρουν πραγματικά;
Το λάθος είναι ότι θεωρούμε την αγάπη δύσκολη, ενώ τίποτα δεν είναι δύσκολο. Είμαστε κατά βάθος πολύ πιο κοντά απ όσο νομίζουμε. Δεν πήγε στραβά το κοινωνικό μας συμβόλαιο. Στραβή είναι η οπτική από την οποία το κοιτάζουμε. Και το σημαντικότερο όλων, είναι ότι πάψαμε να κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο στα μάτια.
Η αλήθεια είναι πως ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι χειρότερο από έναν άνθρωπο μόνο ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους ανθρώπους.